Alzheimer Hastalığı ve Bunama

Alzheimer Hastalığı ve Bunama | Japonya’da 4,6 milyon insan bunama sorunu ile yaşıyor. Bu sayının nüfus yaşlandıkça önemli ölçüde artması bekleniyor. Japonya’da demansla yaşayan 44 milyondan fazla insanla, hastalık, ele alınması gereken küresel bir sağlık sorunudur.

Alzheimer hastalığı teşhisi konması, yalnızca hastalığı olan kişinin değil, aynı zamanda aile ve arkadaşlarının da hayatını değiştirebilir. Bu konuda uzman kişilerden bilgi ve destek alabilirsiniz. Alzheimer hastalığı veya diğer bunamalarla tek başınıza uğraşmak ciddi oranda zordur.

Alzheimer hastalığı ve bunama hakkında

Alzheimer hastalığı en yaygın bunama türüdür ve beyin düzgün bir şekilde çalışmadığında ortaya çıkan tüm semptomlar için kullanılan bir terimdir. Alzheimer hastalığı hafıza, düşünme ve davranışla ilgili sorunlara neden olur. Erken evrelerde demans semptomları önemsiz görülebilir, ancak hastalık yavaş yavaş beyne zarar verir ve durum daha’da kötüleşir. Hastalığın ilerleme hızı kişiden kişiye değişir. Bununla birlikte, Alzheimer hastalığı olan hastalar için yaşam ortalaması, hastalığın başlangıcından sonra sekiz yıldır.

Şu anda Alzheimer hastalığının ilerlemesini durduracak bir tedavi yok, ancak bunamayı tedavi edecek ilaçlar var. Son otuz yılda yapılan demans çalışmaları, Alzheimer hastalığının beyni nasıl etkilediğine dair derinlemesine bilgiler sağlamıştır. Daha etkili tedaviler, Alzheimer hastalığının önlenmesi ve beyin sağlığını iyileştirmenin araştırmaları devam etmektedir.

Unutkanlık ve Alzheimer hastalığının diğer belirtileri

Hafıza bozukluğu, yakın zamanda öğrenilen bilgileri hatırlayamama, genellikle Alzheimer hastalığının erken bir belirtisidir.

Yaşlandıkça beynimiz değişir ve bir şeyin ayrıntılarını hatırlamada zorlanır. Ancak Alzheimer hastalığı ve diğer demanslar, unutkanlık ve günlük yaşamı zorlaştıran diğer beliritlere neden olur. Bu belirtiler yaşlanmayla birlikte doğal olarak meydana gelen değişiklikler değildir.

Unutkanlığa ek olarak, Alzheimer hastalığının diğer belirtileri şunlardır:

• Daha önceden kolaylıkla yaptıklarını hatırlayamaz.
• Sorunları çözmede zorluk yaşar.
• Mizaç ve kişilikte değişiklikler olur. Arkadaşlar ve aile ile ilgilenmeyi bırakır.
• Yazılı veya sözlü iletişimle ilgili sorunlar yaşar.
• Yerler, insanlar ve olaylar hakkında kafa karışıklığı yaşar.
• Görsel değişiklikleri anlamada zorlanır.

Aile ve arkadaşlar, Alzheimer hastalığının belirtilerini ve diğer semptomları henüz ortaya çıkmadan fark edebilirler. Sizde veya tanıdığınız bir kişide bunama belirtileri göründüğünde, nedenini bulmak için tıbbi bir teşhis almak önemlidir.

Alzheimer hastalığı ve beyin

Alzheimer hastalığında, önce öğrenmeyle ilgili hipokampal beyin hücreleri hasar görür. Sonuç olarak unutkanlık, özellikle yeni öğrenilen bilgileri hatırlayamama, genellikle hastalığın ilk belirtisidir.

Alzheimer Hastalığı için Risk Faktörleri

Bazı insanların Alzheimer hastalığına yakalanma olasılığının daha yüksek olduğu ve diğerlerinden neden daha fazla riskli olduğu tam olarak bilinmiyor, yapılan çalışmalar yüksek risk faktörlerine sahip olanları aşağıdaki tabloyu ortaya çıkardı.

• Yaş. Alzheimer hastalığının gelişmesinde en büyük risk faktörü yaşlanmadır. Alzheimer hastalığı teşhisi konan çoğu insan 65 yaşın üzerindedir. Gelişmiş ülkelerde nüfusunun dörtte biri 65 yaşın üzerinde.
  Ancak çok az da olsa erken başlayan Alzheimer hastalığı (erken başlayan Alzheimer hastalığı) 65 yaşından önce ortaya çıkar. Alzheimer hastalığının %5’inden daha azının erken başlayan Alzheimer hastalığı olduğu tahmin edilmektedir. Erken başlayanı Alzheimer hastalığı sıklıkla yanlış teşhis edilir.
• Ailede Alzheimer hastası olması. Ebeveynlerinizin veya kardeşlerinizin Alzheimer hastalığı varsa, birinci derecede Alzheimer hastalığı olmayanlara göre, hastalığa daha duyarlı oldukları tespit edilmiştir. Bilim adamları Alzheimer hastalığının neden ailesel olduğunu tam olarak anlayamamışlardır. Ancak kalıtımın, çevresel faktörlerin ve yaşam tarzının etkisinin etken olduğuna inanılmaktadır.
• Kalıtım. Araştırmacılar, Alzheimer hastalığını artıran çoklu genetik mutasyonlar belirlediler. Alzheimer hastalığı ile ilişkili en yaygın risk geni APOE-e4’tür. Bunun Alzheimer hastalığı vakalarının 1/4’ü ile ilişkili olduğu tahmin edilmektedir. Hastalığa neden olan belirleyiciler ve risk genleri farklıdır. Alzheimer hastalığının bilinen tek nedeni, ailedeki kalıtımıdır. Kalıtımsal sebeplerin neden olduğu Alzheimer hastalığı nadirdir ve Alzheimer hastalıklarının %1’inden az meydana geldiği düşünülmektedir. Determinant gen Alzheimer hastalığının nedeni ise, buna “otozomal dominant Alzheimer hastalığı (ADAD)” denir.
• Hafif bilişsel bozukluk (MCI). MCI belirtileri, düşünme yeteneğindeki değişikliklerdir. Bununla birlikte, bu semptomlar günlük aktivitelerde sorunlar oluşturur. Fakat Alzheimer hastalığı ve diğer ilerleyici demanslar kadar şiddetli değildir. HBB hastaları, özellikle hafıza bozukluğu olanlar, Alzheimer hastalığı ve diğer demansların oluşmasına ve artmasına neden olur. Ancak, MCI ilerlemeyebilir, bazı durumlarda semptomlar düzelir veya sabit kalır.
• Kalp-damar hastalığı. Araştırmalar beyin sağlığının kalp ve kardiyovasküler sağlığıyla yakından ilişkili olduğunu göstermiştir. Beyin, normal işleyişi için gerekli olan oksijen ve besinleri, kandan alır. Kalp, bu kanı beyne pompalayan pompanın görevidir. Bu nedenle, kardiyovasküler hastalığa (tütün, obezite, diyabet, yüksek kolesterol ve orta yaştan sonra yüksek tansiyon) neden olan faktörler, Alzheimer hastalığı ve diğer bunama riskinin yüksek olmasıyla ilişkilendirilebilir.
• Eğitim ve Alzheimer hastalığı. Araştırmalar, eğitim süresi ne kadar kısa olursa, Alzheimer hastalığı ve diğer bunama riskinin o kadar yüksek olduğunu göstermiştir. Bu ilişkinin nedeni net değil, ancak bazı araştırmacılar, uzun süreli okul eğitiminin, Alzheimer hastalığı ve bunama ile ilgili diğer değişiklikler meydana geldiğinde bile nöronlar arasındaki bağlantıları artırdığını söylüyor. Bunun, beynin nöronlar arasında alternatif yollar kullanabilmesinden olduğu zannediliyor.
• Travmatik beyin hasarı. Kafa çarpması veya kafatası yaralanması nedeniyle hafıza kaybı veya 30 dakikadan fazla bilinç kaybı gibi orta veya şiddetli travmatik beyin hasarı yaşayan kişiler, Alzheimer hastalığı ve diğer bunama riski altındadır. Travmatik beyin yaralanmalarının %50’si araba kazalarından kaynaklanır. Sporcular ve askerler gibi tekrarlayan beyin yaralanmaları olan kişiler de bunama ve düşünme yeteneği bozulma riski altındadır.

Alzheimer hastalığının teşhisi

Alzheimer hastalığı için bir test var mı?

Alzheimer hastalığını teşhis etmenin kolay bir yolu yoktur. Teşhis için kapsamlı bir tıbbi muayene gereklidir. Semptomların nedenini belirlemek için kan testleri, zihinsel durum testleri ve beyin görüntüleme cihazları kullanılabilir.

Alzheimer hastalığınız olup olmadığını teşhis etmek için basit bir test yoktur. Teşhis, aşağıdakileri içeren kapsamlı bir tıbbi değerlendirme gerektirir:

• Aile tıbbi geçmişi
• Nörolojik muayene
• Hafızayı ve düşünmeyi değerlendirmek için bilişsel test
• Kan testi (semptomların diğer olası nedenlerini dışlamak için)
• Beyin teşhis görüntüleme

Doktorlar genellikle demansınız olup olmadığını teşhis edebilir. Bununla birlikte, ne tür bir bunama olduğunu ayırt etmede zorlanır. Erken başlangıçlı Alzheimer hastalığında daha fazla yanlış tanı ortaya çıkar.

Erken dönemde doğru tanı koymak önemlidir. Bu, şunları yapmanızı sağlar:

• Mevcut tedavileri alma ve yaşam kalitenizi iyileştirme olasılığınız daha yüksektir.
• Destek hizmeti alma fırsatınız olur.
• Klinik deneylere ve araştırmalara katılma fırsatınız olur.
• Gelecekteki bakım ve yaşam düzenlemelerine ilişkin umudunuz olur.
• Mali ve yasal konulara hazırlanma zamanınız olur.

Alzheimer hastalığı için tedavi ve destek

Şu anda Alzheimer hastalığının neden olduğu beyin hasarını geciktirecek veya durduracak bir tedavi yoktur. Bununla birlikte, bazı insanlar demans semptomlarını geçici olarak iyileştiren birden fazla ilaç kullanıyor. Bu ilaçlar beyindeki nörotransmitterleri artırarak beyni çalıştır.

Araştırmacılar Alzheimer hastalığı ve diğer ilerleyici bunama için daha iyi tedaviler aramaya devam ediyorlar. Alzheimer hastalığı ile ilişkili beyin hücresi ölümünü durdurmak için şu anda birçok tedavi ve ilaç geliştirilmektedir.

Ek olarak, bir ön destek sistemine sahip olmak ve farmakolojik olmayan davranışsal müdahaleleri kullanmak, hem demans hastaları hem de hasta bakıcı ve ailelerin için yaşam kalitesini iyileştirebilir.

Bu durumda:

• Mevcut diğer tıbbi durumların tedavisi olanağı sağlanır.
• Sağlık uzmanları arasında uzun süreli bakım koordine edilebilinir.
• Kendinizi daha iyi hissettiren aktivitelere katılım sağlanır.
• Hastanın huyunda değişikliklerin bilinmesi ve önlem alınmasına yardımcı olunur.  (saldırganlık, uyku bozuklukları ve ajitasyon gibi yaygın değişikliklere yardımcı olur)
• Hastalık hakkında eğitim alınır
• Desteklemek için uzun süreli bir bakım ekibi oluşturabilinir.

Alzheimer hastalığı için bakıcılık

Alzheimer hastalığı ve diğer demansları olan insanlara bakmak kolay olabilir, ancak konuyu bilmeyenler için zor’da olabilir. Demansın erken evrelerinde hasta bakıma muhtaç olmayabilir veya çok az bakıma ihtiyaç duyabilir. Bununla birlikte, hastalık ilerledikçe, uzun süreli bakım ihtiyacı artar ve nihayetinde 24 saat postür yardımı gerektirir.