Araçta Turbo Nedir ve Nasıl Çalışır

Araçta Turbo Nedir ve Nasıl Çalışır | Turbo, Türkçe’de türbinli kompresör anlamına gelen bir kısaltmadır. Araçlarda turbo, içten yanmalı motorların performansını artırmak için kullanılan bir cihazdır. Turbo, egzoz gazlarının kinetik enerjisini kullanarak hava basıncını yükseltir ve motora daha fazla hava girmesini sağlar. Böylece, motora daha fazla yakıt püskürtülür ve daha güçlü bir yanma gerçekleşir. Sonuç olarak, motorun gücü ve torku artar.

Araçta Turbo Nedir ve Nasıl Çalışır

Turbo sistemi genellikle bir türbin, bir kompresör ve bir ara soğutucudan oluşur. Türbin, egzoz manifolduna bağlanır ve egzoz gazlarının akışıyla döner. Türbinin dönmesiyle aynı şaft üzerinde bulunan kompresör de döner. Kompresör, hava filtresinden aldığı havayı sıkıştırır ve intercooler adı verilen bir soğutucuya gönderir. Intercooler, havanın sıcaklığını düşürerek yoğunluğunu artırır ve daha fazla oksijen taşımasını sağlar. Soğutulmuş hava, emme manifolduna ulaşır ve buradan silindirlere gönderilir.

Turbo sisteminin avantajları şunlardır:

• Motorun gücü ve torku artar.
• Yakıt verimliliği iyileşir.
• Egzoz emisyonları azalır.
• Motor hacmi küçülür ve ağırlık tasarrufu sağlanır.

Turbo sisteminin dezavantajları şunlardır:

• Turbo gecikmesi (turbo lag) adı verilen bir performans kaybı yaşanabilir.
• Turbo aşırı ısınabilir ve yağlama gerektirebilir.
• Turbo basıncının ayarlanması zor olabilir.
• Turbo maliyetli ve bakım gerektiren bir cihazdır.

Dizel Araçlarda Turbo Ne Zaman Devreye Girer

Dizel araçlarda turbo sistemi, benzinli araçlara göre daha yaygın olarak kullanılır. Bunun nedeni, dizel motorların daha düşük devirlerde daha yüksek tork üretmesi ve daha fazla hava ihtiyacı duymasıdır. Dizel araçlarda turbo ne zaman devreye girer sorusunun cevabı ise motorun devrine bağlıdır.

Dizel araçlarda turbo devreye girmesi için belirli bir devir eşiği aşılmış olmalıdır. Bu eşik genellikle 1500-2000 devir/dakika arasında değişir. Bu devrin altında turbo çalışmaz veya çok az çalışır. Bu devrin üstünde ise turbo basınç üretmeye başlar ve motorun performansını artırır.

Turbo devreye girdiğinde aracın hızlanması hissedilir. Ancak bu hızlanma ani değil, kademeli olarak gerçekleşir. Çünkü turbo basıncının artması zaman alır ve egzoz gazlarının akışına bağlıdır. Bu nedenle, dizel araçlarda turbo gecikmesi adı verilen bir performans kaybı yaşanabilir. Turbo gecikmesi, gaz pedalına basıldığında ve motor devri arttığında turbo basıncının yeterli seviyeye ulaşması için geçen süredir.

Turbo gecikmesini azaltmak için bazı yöntemler vardır.

• Daha küçük ve hafif bir turbo kullanmak.
• Değişken geometrili turbo (VGT) kullanmak.
• İki aşamalı veya ikiz turbo (twin-turbo) kullanmak.
• Elektrikli turbo (e-turbo) kullanmak.

Dizel Araçta Turbo Bozulursa Ne Olur

Dizel araçta turbo bozulursa, aracın performansında ciddi bir düşüş yaşanır. Turbo bozulduğunda, motora yeterli hava girişi sağlanamaz ve yanma verimsiz olur. Bu da motorun gücünü ve torkunu azaltır, yakıt tüketimini artırır ve egzoz emisyonlarını yükseltir.

Turbo bozulduğunda aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:

• Aracın hızlanması zayıflar ve tepkisi azalır.
• Aracın çekişi düşer ve yokuş çıkarken zorlanır.
• Aracın egzozundan mavi, siyah veya beyaz duman çıkar.
• Aracın motor sesi değişir ve gürültülü olur.
• Aracın motor ısısı yükselir ve hararet yapar.
• Aracın yağ seviyesi düşer ve yağ lambası yanar.

Turbo bozulduğunda, aracı kullanmaya devam etmek daha büyük hasarlara neden olabilir. Örneğin, turbo parçalanırsa, parçaları motora girebilir ve silindirleri, pistonları, segmanları veya supapları zarar verebilir. Bu nedenle, turbo bozulduğunda aracı en yakın servise götürmek gerekir.

Dizel Araçlarda Turbo Arızası Neden Olur

Dizel araçlarda turbo arızası neden olur sorusunun cevabı, turbo sisteminin çalışma koşulları ve bakım durumuna bağlıdır. Turbo sistemi, yüksek basınç, sıcaklık ve devirde çalışan karmaşık bir cihazdır. Bu nedenle, turbo sisteminin düzenli olarak kontrol edilmesi, temizlenmesi ve yağlanması gerekir.

Dizel araçlarda turbo arızasının en yaygın nedenleri şunlardır:

• Yağ eksikliği veya kalitesizliği: Yağ, turbo sisteminin en önemli unsurlarından biridir. Yağ, turboyu soğutur, yağlar ve korur. Eğer yağ seviyesi düşükse veya yağ kalitesi kötüyse, turbo aşırı ısınabilir, aşınabilir veya tıkanabilir. Bu nedenle, yağ seviyesini ve değişim periyodunu kontrol etmek gerekir.
• Hava filtresi tıkanıklığı: Hava filtresi, kompresöre giren havayı temizler ve toz, kir veya yabancı maddelerden korur. Eğer hava filtresi tıkanık veya kirliyse, kompresör yeterli hava alamaz ve verimi düşer. Ayrıca, hava filtresindeki yabancı maddeler kompresöre zarar verebilir. Bu nedenle, hava filtresini periyodik olarak değiştirmek gerekir.
• Egzoz sistemi tıkanıklığı veya sızıntısı: Egzoz sistemi, türbinin çalışmasını sağlayan egzoz gazlarını taşır.

Egzoz sistemi tıkanıklığı veya sızıntısı devam ediyor:

• Egzoz sistemi, türbinin çalışmasını sağlayan egzoz gazlarını taşır. Eğer egzoz sistemi tıkanık veya sızıntılıysa, türbin yeterli egzoz gazı alamaz ve devri düşer. Ayrıca, egzoz sistemindeki sızıntılar, hava basıncını düşürür ve turbo basıncını azaltır. Bu nedenle, egzoz sistemini kontrol etmek ve gerekirse tamir etmek gerekir.
• Turbo arızası başka nedenlerle de oluşabilir. Örneğin, turbo şaftının bükülmesi, türbin veya kompresör kanatlarının kırılması, ara soğutucunun delinmesi veya turbo valfinin bozulması gibi durumlar turbo arızasına yol açabilir. Bu gibi durumlarda, turbo sisteminin tamamen değiştirilmesi gerekebilir.

Turbo Çalışma Prensibi

Turbo çalışma prensibi, basitçe şöyle açıklanabilir:

• Motor çalıştığında, yanma sonucu oluşan egzoz gazları egzoz manifolduna akar.
• Egzoz manifoldu, egzoz gazlarını türbine yönlendirir.
• Türbin, egzoz gazlarının akışıyla döner ve şaft üzerinde bulunan kompresöre güç verir.
• Kompresör, hava filtresinden aldığı havayı sıkıştırır ve ara soğutucuya gönderir.
• Ara soğutucu, havanın sıcaklığını düşürür ve yoğunluğunu artırır.
• Soğutulmuş hava, emme manifolduna ulaşır ve buradan silindirlere gönderilir.
• Silindirlere giren hava, yakıtla karışır ve ateşlenir.
• Yanma sonucu oluşan güç, pistonları hareket ettirir ve krank mili üzerinden tekerleklere iletilir.

Turbosu Bozuk Araba Nasıl Anlaşılır

Turbosu bozuk araba nasıl anlaşılır sorusunun cevabı için aşağıdaki ipuçlarına dikkat etmek gerekir:

• Aracın performansında düşüş varsa, özellikle hızlanma ve çekişte zayıflama varsa, turbosu bozuk olabilir.
• Aracın egzozundan mavi, siyah veya beyaz duman çıkıyorsa, turbosu bozuk olabilir. Mavi duman yağ yakımını, siyah duman yakıt fazlalığını, beyaz duman ise su buharını gösterir.
• Aracın motor sesi değiştiyse ve gürültülü olduysa, turbosu bozuk olabilir. Turbo sesi normalden daha yüksek veya alçak olabilir veya ıslık gibi bir ses çıkarabilir.
• Aracın motor ısısı yükseldiyse ve hararet yaptıysa, turbosu bozuk olabilir. Turbo aşırı ısındığında motor da ısınır ve soğutma sistemi yetersiz kalır.
• Aracın yağ seviyesi düştüyse ve yağ lambası yandıysa, turbosu bozuk olabilir. Turbo yağ kaçağına neden olabilir veya yağı yakabilir.