Diksiyon Geliştirme Nasıl Olur, Nelere Dikkat Edilir?

Diksiyon Geliştirme Nasıl Olur, Nelere Dikkat Edilir | Konuşurken iki şey harcarız değerli arkadaşlar.

Bunlardan biri nefes diğeri de zaman ve bu nefes ve zaman arasında çok doğrudan bir bağlantı vardır. Nasıl nefes aldığınız zaman yönetiminizi doğrudan etkiler. Bu yüzden kaliteli bir nefes diksiyonun en önemli yani birinci adımlarındandır. Hatta kimilerine göre diksiyonun % 60’lık kısmı nefestir.

Neden?

Çünkü derin nefes almadan yaptığınız konuşmalar hem süre olarak daha kısa hem de konuşmanın ortasında sürekli nefeslerle bölünen bir hale dönüşür.

Nasıl?

Konuşmaya başladıktan sonra benim şu an yaptığım gibi cümle ortalarında sürekli nefes almak zorunda kalırsınız. Bu yüzden diyaframla nefes almamız gerekir.

Diyafram nefesi nasıldır?

Hemen biraz bundan bahsedeyim. Ciğerinizin tamamının oksijenle dolduğu nefestir aslında.

Olay şudur.

Buradaki diyafram kasını ileri çıkararak ciğerinizin olduğu doğal konumda tamamen şişmesini sağlamanız gerekir.

Peki bu nasıl olacak?

Çok basit bir elinizi göğsünüze bir elinizi karnınıza koyacaksınız.

Bu şekilde nefes aldığınızda göğsünüzün hareket etmemesi gerekiyor. Hareket etmesi gereken yerimiz karnımız bakın. Bunu otururken başaramadıysanız hemen bir sırt üstü uzanın öyle deneyin çünkü biz uyurken, kahkaha atarken, hıçkırırken ve çiçek koklarken zaten diyaframla nefes alıyoruz. Evet derin bir diyafram nefesi aldık şimdi yavaş yavaş konuşmaya başlayacağız ama lütfen sabırlı olun son adıma kadar bekleyin ki son adım bence hem en keyiflisi hem de en önemlisi ama oraya kadar da sırayla gitmeniz lazım.

Şimdi size bir soru.

Sizce biz kelimelerle mi, cümlelerle mi konuşuyoruz?

Bence ikisi de değil.

Doğrusu harflerle konuşuyoruz olmalı.

Bizim çıkardığımız güzel harfler bir araya gelerek kelimeleri, kelimeler de bir araya gelerek cümleleri oluşturuyor arkadaşlar ve bu cümleler de bizim konuşmamıza dönüşüyor. O halde nasıl bir binanın yapı taşı tuğlaysa konuşmanın da yapı taşı harflerdir diyebiliriz. O yüzden harflerin telaffuzuna dikkat etmemiz gerekir.

Diksiyon Geliştirme Nasıl Olur, Nelere Dikkat Edilir

Peki bu nasıl mümkün olacak?

Tabii ki tekerleme okumalarıyla arkadaşlar.

Yapacağınız düzenli tekerleme okumalarıyla kusurlu olduğunuz veya daha iyi çıkarabileceğiniz harflere biraz daha yoğunlaşmanızı isteyeceğim şu adımda. Bol bol tekerleme okuması yapacağız.

Her harfle ilgili üç tekerleme seçin kendinize.

Bu tekerlemelerden biri kolay olsun nispeten, biri normal zorlukta, biri de çok zor olsun ki gelişim başlasın.

Tekerlemeleri nasıl okuyacağız?

Şöyle önce çok yavaş bir şekilde okuyacağız.

Sonra normal hızda, sonra çok hızlı bir şekilde okumamız gerekiyor. İşte bu aşamalarda sabır göstermeniz lazım çünkü o çok yavaş okuma hızı size çok kolay gelecek ama burada acele edip normal hıza ya da çok yüksek hıza çıkar ve hata yaparsanız da bu sefer çalışma şevkinizi kaybedeceksiniz. Bu sebeple en yavaş hızda okumayı lütfen ihmal etmeyin.

Her hızda en az üç kere okuyun.

Şimdi gelin sessiz harflerle ilgili ilk tekerlememize başlayalım.

Neden sessiz harfler diyorum?

Sesli harflerle ilgili adımımızı üçüncü adımda atacağız çünkü. Şimdi B harfinden Z harfine kadar her harfle ilgili tekerleme okumanızı rica ettikten sonra gelin başlayalım.

Çok yavaş bir şekilde nasıl okunur tekerlemeler.

Bostanda boğazlaşan bodrumlu boksör bostancıbaşının bol bol boyalı bostan patlıcanlarını bozkırdaki

boykotçu, bozguncu, boydaş, bolşevik bozacılara, bodur boğalarla boğamacadan boğulduğundan

bodoslamadan bohçaladı.

Bu hızda okuduktan sonra en az iki kere daha okuyun lütfen sıkılmayın biliyorum dinlerken çok sıkıcı geldi size ama bu esnada tekerlemeyle tanıştık, alıştık şimdi normal hıza geçelim.

Şimdi en yüksek hıza çıkabildiğimiz kadar yüksek hıza çıkıp okuyacağız fakat burada şunu unutmayın. Harfleri atladığımız andan itibaren bu hızın bir önemi kalmaz. Nasıl bir tır A noktasından B noktasına giderken aman çabuk gideyim, hızlı gideyim deyip hızlandığında yüklerini düşürürse ne olur bu yolculuğun bir anlamı kalmaz değil mi?

İşte tekerleme okumalarında da böyle.

Çok hızlı okuyacağım diye harf yutarsak bu okumaların bir anlamı kalmaz.

Şimdi en hızlı şekilde okuyalım.

Bu hızda iki kere daha okuma yaptıktan sonra diğer bir tekerlemeye geçebilirsiniz.

Bu ikinci adımda çok mühim harflerin güzel çıkması için.

Üçüncü adım yani sesli harflerin telaffuzunu güzelleştirecek ve aynı zamanda konuşmamızı daha iyi bir hale getirecek dudak tembelliğini yenmek üzere yapacağımız dudak egzersizi.

Kendimi çok kısa yeniden tanıtmak istiyorum fakat bu sefer dudak tembelliğim olduğunu varsayarak bunu yapalım.

Peki dudak kaslarınızı kullanma farkındalığınızı yükselttiğimi varsayıyorum yani yarından itibaren dudaklarınız daha aktif bir şekilde konuşacaksınız ama belli bir yerden sonrayorulacaksınız çünkü dudak kaslarınız iyi bir konuşmacının kasları kadar gelişmemiş durumda.

Ne yapmamız lazım?

Bu çalışmayı yapmamız lazım yani u, x egzersizi.

Şöyle yapılıyor bu çalışma.

U, x, u, x, u, x diyeceksiniz devamlı diyeceksiniz yorulana kadar devam edeceksiniz.

Çalışmanın sonlarına doğru yani 15-20 saniye sonrasında biraz daha hızlanacaksınız.

Şöyle u, x, u, x, u, x dedikten sonra u, x, u, x, u, x, u, x şu an benimle birlikte yapıyorsunuz diye tahmin ediyorum ve bu esnada dudaklarınız hafif hafif karıncalanmaya bile başlamıştır ve bu iyi bir adım.

Yorulduktan sonra biraz dinlenin.

İki kere daha yapın.

İşte bu aşamada dudak kaslarınızın gelişmesinden söz edebiliriz ve artık kendinizi ifade ederken daha az zorlanacaksınız.

Geçelim dördüncü adıma.

Nefesimizi aldık, nefes sese dönüştü, sesler harflere dönüştü, harfleri şimdi kelimelere, kelimeleri de cümlelere dönüştürelim yani metin egzersizleri yapalım.

Şimdi bu aşamada size tavsiye edebileceğim şey herhangi bir metin okumak olabilir. Yani bir düz yazıyı açıp okuyabilirsiniz ama tavsiyem haber metni okumanız.

Nedeni şu?

Haber metinleri normal metinlere göre okuması daha zor metinlerdir.

Eğer bir de haber spikeri gibi okumaya kalkarsanız. Hem yaptığım işin ne olduğunu size hatırlatmak için hem de egzersizi nasıl yapacağımızı görmek için gelin bir haber metni seslendirelim.

Tabii stüdyodaki haber spikeri gibi değil biz şu an bu haberi haber seslendirme spikeri gibi yani benim yaptığım işte olduğu gibi seslendireceğiz.

Hatırlayanlar da bu arada beni sesimden yorumlara yazsınlar merak ediyorum okuyacağım.

Gök gürledi, çakan şimşekler geceyi aydınlattı.

Meteoroloji günler öncesinden uyarmıştı.

Yağışlı hava cuma günü yurdun farklı bölgelerinde etkili olmaya başladı.

Marmara’da sağanak aralıklarla gece boyu devam etti.

İstanbul’un bazı ilçelerinde su baskınları yaşandı.

Yağış gün içerisinde de yurt genelinde aralıklarla sürdü.

Şanlıurfa’da yağan dolu sebebiyle tarım arazileri zarar gördü.

Sağanak gece yarısı İstanbul’da yeniden etkili olacak.

Metrekareye 50 kilograma kadar yağış düşmesi bekleniyor.

Marmara’daki diğer iller de farklı olmayacak.

Meteorolojiye göre yağışlı hava hafta boyu tüm yurtta etkisini sürdürecek.

Yaşanabilecek olumsuzluklara karşı dikkatli ve tedbirli olunması uyarısı yapıldı.

Gördüğünüz gibi bu bir haber seslendirmesiydi.

Normal bir okumaya göre daha hızlı, sesin biraz daha ön planda olduğu bir okuma yaptık. İşte bu tarz metinleri bu şekilde seslendirirseniz bu normal konuşmalarınızı daha güzel bir hale getirecek bundan emin olabilirsiniz ve son adım. Benim en çok keyif alacağınızı düşündüğüm ya da belki keyif almayabilirsiniz ama en çok konuşmanızı geliştireceğinizi düşündüğüm adım.

Konuşma egzersizi.

Maalesef günlük hayatta konuşmalarımız bize metin halinde verilmiyor değil mi?

Burada ürettiğimiz şeyleri konuşmamız gerekiyor.

O halde doğaçlama yapabilme yani düşündüklerinizi konuşmalara dönüştürme yeteneğimizi geliştirmemiz lazım. Emin olun bu doğuştan gelen bir yetenek değil arkadaşlar.

Konuşmak, konuşmakla gelişir.

Ne kadar çok doğaçlama konuşursanız konuşmanız da o kadar rahat ve akıcı hale gelir. Hatta bir sonraki yazıda bahsedeceğimiz hangi meseleler konuşmamızı, diksiyonumuzu kötü gösteren bazı kusurlar. İşte bunlardan bahsedeceğimiz sorunların da azalmasında bize yardımcı olacak bu egzersiz.

Tıpkı benim şu an yaptığım gibi kameraları karşınıza koyun. İki kamera olması daha iyi olur sanki daha fazla insana konuşuyormuş gibi hissedersiniz. Bu sebeple iki kamera ayarlayabiliyorsanız çok daha iyi olur. Ayarlayamadığınızı varsayalım tek kameranız var.

Yapacağınız tek şey konuşmak.

Şimdi soruyorsunuz ne konuşacağım?

Bunu da söylersem kendinizi geliştirmeniz konusunda sizi biraz tembelliğe alıştırırım gibi geliyor ama hadi ilk birkaç gün için neler yapacağımızı söyleyeyim.

Mesela yapabildiğiniz en iyi yemeğin tarifini verin hatta şöyle hayal edin bir youtube kanalımız var.

Diyelim ki Deniz Akademi’ye konuk olmuşsunuz ve bir yemek tarifi anlatmak üzere kamera karşısına geçmişsiniz.

Buyurun efendim sahne sizin anlatın.

Hiçbir metin olmadan aklınızdan kuracağınız cümlelerle konuşun.Elbette ilk birkaç gün hiç beğenmeyeceksiniz konuşmanızı. Hiç bu çalışmayı yapmadıysanız ama zamanla hem kameraya alışacaksınız, hem konuşmanızdaki eksiklikleri kayıtlardan izleyerek göreceksiniz ve konuşmanız çok daha iyi bir hale gelecek.

Lütfen bu adımı özenle yerine getirin arkadaşlar. En çok önemsediğim ve benim gelişimimde bana en çok katkı sağlayan şeylerden biri buydu.Mesela bana hep soruyorlar ilk günden beri mi böyle konuşuyorsun diye?

Hayır.

İlk kayıtlarımı izlemeye tahammül bile edemiyorum çünkü çok fazla hata yapmışım. Absürt el kol hareketleri, yanlış telaffuzlar ki bunlara hâlâ devam ediyorum ama bunlara takılıp kaldığınız zaman güzellikleri göremezsiniz.

Konuşmanızdaki güzellikleri de bu arada ön plana çıkarın.

Sadece kusurlara odaklanıp da bir konuşma kompleksi de edinmenizi istemem. O yüzden hataları düzeltmeye çalışırken güzelliklerinizi nasıl daha fazla parlatabileceğinize odaklanın.

Emin olun kendi konuşmanızı en iyi siz tanıyorsunuz. Neden konuşmanızda bazı hatalar var bunu en iyi siz biliyorsunuz. Bu adımları teker teker uyguladığınızda ve düzenli olarak çalıştığınızda güzel bir diksiyonla konuşmamanız mümkün değil arkadaşlar.

Ben kendi hesabımla birlikte bu yazının altındaki yorumlara hem cevap vereceğim hem de okuyacağım çünkü eminim bu yazıdaki bilgileri okuyup tekrarlayacak arkadaşlar olacak ve onlar gelişimlerini gelip buraya yazacaklar ve ben de bu heyecana sizinle birlikte ortak olacağım.

Kendinize iyi bakın, hoşçakalın.

Mennan Şahin